جنگ قیمتی در بازار نفت چه عواقبی خواهد داشت؟ - مجله سرگرمی

پس از آن که روسیه در نشست اخیر اوپک و متحدانش (ائتلاف نفتی موسوم به اوپک پلاس) از پذیرش طرح کاهش فراوری نفت کشورهای عضو این ائتلاف امتناع کرد، عربستان سعودی به عنوان بزرگترین فراورینماینده نفت عضو اوپک ظرف تنها چند ساعت تصمیم گرفت که فراوری نفت خود را افزایش دهد و تخفیف های بیشتری را برای مشتریانش در نظر بگیرد.

در پی تحولات اخیر، قیمت هر بشکه نفت خام برنت دریای شمال در خاتمه معاملات روز دوشنبه بیش از 24 درصد نسبت به روز معاملاتی قبل کاهش یافت و به 34.5 دلار یعنی کمترین رقم آن در 4 سال اخیر رسید. در 29 سال اخیر هرگز سابقه نداشته است که قیمت نفت ظرف یک روز معاملاتی تا این حد سقوط کند.

بازار نفت چگونه سقوط کرد؟

در نخستین روزهای امسال میلادی نفت برنت حتی قیمت های نزدیک به 70 دلار در هر بشکه را هم لمس کرد اما پس از مدت کوتاهی شیوع ویروس کرونا باعث کاهش چشمگیر سفرها و حمل ونقل هوایی و زمینی شد، به طوری که در خاتمه معاملات هفته گذشته قیمت نفت برنت به کمتر از 50 دلار در هر بشکه رسید.

با توجه به شرایط نامطلوب بازار نفت، هفته گذشته اعضای ائتلاف نفتی موسوم به اوپک پلاس در وین تشکیل جلسه دادند؛ دستور این جلسه کاهش 1.5 میلیون بشکه ای فراوری نفت به منظور یاری به افزایش قیمت نفت در بازار بود. اما این بار برخلاف دفعات قبل روسیه با پیشنهاد عربستان برای کاهش فراوری نفت یا حتی تمدید سهمیه بندی قبلی که تنها سه هفته دیگر منقضی می گردد، مخالفت کرد. در پاسخ به این مخالفت غیرمنتظره، سعودی ها نیز ساعاتی بعد اعلام کردند که فراوری نفت خود را افزایش خواهند داد و تخفیف های بیشتری برای مشتریان خود در نظر خواهند گرفت.

عربستان چه هدفی را در بازار نفت دنبال می نماید؟

اولین هدف سعودی ها از افزایش فراوری نفت و ارائه تخفیف های بیشتر به مشتریان خود این است که سهم خود در بازار نفت را حفظ نمایند. هم عربستان و هم روسیه طی سال های اخیر شاهد این بوده اند که فراورینمایندگان نفت شیل در آمریکا بخشی از سهم آنها در بازارهای دنیای را در اختیار گرفته اند. کاهش قیمت نفت -که کاهش فراوری نفت در آمریکا را به دنبال خواهد داشت- به عربستان و روسیه یاری می نماید تا مشتریان خود را حفظ نمایند.

دومین هدف عربستان شاید این باشد که با پایین آوردن قیمت نفت، روسیه را دچار مشکل نموده و این کشور را وادار به تجدیدنظر در مواضع خود کند. تحلیلگران بانک ایتالیایی یونی کردیت، در این خصوص می گویند: عربستان سعودی عملاً یک جنگ قیمتی را علیه روسیه شروع نموده است. سعودی ها مصمم هستند که نفت خود را با تخفیف بیشتری بفروشند تا سهم بیشتری از بازار به دست آورده و درآمدهای نفتی خود را حداکثر نمایند. از طرفی به نظر می رسد که عربستان سعودی می خواهد صندلی خود را به عنوان بزرگترین صادرنماینده نفت دنیا مستحکم تر نموده و در عین حال روسیه را نیز وادار کند که به پای میز مذاکره بازگردد.

چرا روسیه از پذیرش کاهش فراوری نفت خودداری کرد؟

به نظر می رسد که روسیه دیگر دلیلی برای کاهش فراوری نفت و واگذار کردن سهم بیشتری از بازار به فراورینمایندگان نفت شیل در تگزاس و نیومکزیکو نمی دیده است. به گفته تحلیلگران، احتمالاً حتی خود سعودی ها نیز می دانند که روسیه توانایی بیشتری برای کنار آمدن با قیمت های پایین نفت دارد. هم روسیه و هم عربستان برای تأمین بودجه عمومی خود به نفت وابسته هستند، اما مقامات روسیه می گویند که حتی نفت 42 دلاری نیز برای حفظ توازن بودجه این کشور کفایت می نماید. اما عربستان که اقتصادش تنوع کمتری دارد، طبق محاسبات کارشناسان صندوق بین المللی پول باید بتواند هر بشکه نفت را به قیمت 80 دلار بفروشد تا دچار کسری بودجه نگردد.

جنگ قیمتی بین عربستان و روسیه به هر دو کشور خسارت جدی وارد خواهد نمود، اما در این میان روسیه یک هدف بلندمدت را دنبال می نماید: اعمال فشار بر صنعت نفت آمریکا.

تام ادشید، مدیر بخش تحقیقات شرکت مشاوره اقتصادی MacroAdvisory در مسکو، درباره مخالفت روسیه با کاهش فراوری نفت خاطرنشان می نماید: روس ها این کار را در راستای ملاحظات بلندمدت و راهبردی انجام می دهند. آنها بر این باورند که با این شیوه می توانند به سلامت اقتصادی شرکت های فراورینماینده نفت شیل در آمریکا آسیب بزنند و از این طریق بخش قابل توجهی از ظرفیت فراوری نفت در آمریکا را از مدار خارج نموده و رقبای آمریکایی خود را از بازار نفت بیرون برانند. چیزی که در ذهن آنها می گذرد این است که اگر فراوری نفت را کاهش دهند، فراورینمایندگان نفت در آمریکا بیش از همه منتفع خواهند شد. بنابراین آنها تصمیم گرفته اند که رنج کوتاه مدت را به جان بخرند تا خسارت جدی با رقبای اصلی خود وارد نمایند.

استفان اینس، استراتژیست ارشد شرکت خدمات اقتصادی AxiCorp در سیدنی استرالیا، سناریوی دیگری را مطرح می نماید. وی می گوید حتی ممکن است رئیس جمهور ولادیمیر پوتین به دنبال این باشد که تحریم های اخیر واشنگتن علیه شرکت نفت دولتی روس نفت را با ضربه زدن به شرکت های نفتی آمریکا تلافی کند.

معنای جنگ قیمتی برای فراورینمایندگان نفت چه خواهد بود؟

قیمت های فعلی نفت می تواند فعالیت های فراورینمایندگان نفت شیل در آمریکا را محدود کند. فرایند نزولی قیمت نفت در سال های 2014 تا 2016 شرکت های نفتی فعال در میادین نفتی تگزاس و نیومکزیکو را دچار مشکل کرد. بر اساس محاسبات فدرال رزرو دالاس، 50 دلار در هر بشکه حداقل قیمتی است که حفر چاه های جدید نفت در میادین نفت شیل در آمریکا را از لحاظ اقتصادی توجیه پذیر می نماید. غول های نفتی آمریکا از جمله اکسون موبیل حتی با این رقم نیز حاضر به استخراج نفت شیل نیستند، به طوری که تعداد چاه های نفتی فعال در ایالات تگزاس آمریکا از 553 حلقه در اکتبر 2018 به 398 حلقه در ژانویه امسال کاهش یافته است. طی این دوره 15 ماهه، حدود 14 هزار شغل در صنعت نفت ایالت تگزاس حذف شده است.

به گفته استفان اینس از شرکت خدمات اقتصادی AxiCorp، با توجه به متوقف شدن فرایند رشد صنعت نفت شیل آمریکا به دلیل نبود سرمایه گذاری های جدید، احتمالاً این صنعت در آینده با مسائل جدی روبرو خواهد شد.

اما فاتح بیرول مدیر اجرایی آژانس بین المللی انرژی معتقد است که صنعت نفت شیل آمریکا می تواند حتی در شرایط جدید هم دوام بیاورد، هرچند این صنعت با ریسک های زیادی روبرو است. این اقتصاددان ترکیه ای به کشورهای فراورینماینده نفت هشدار می دهد که نباید عجولانه برای افزایش چشمگیر فراوری نفت خود تصمیم بگیرند.

قیمت فرآورده های نفتی چقدر تغییر خواهد نمود؟

در آمریکا قیمت بنزین مستقیماً تابع قیمت نفت است. بنابراین هرگونه کاهش قیمت نفت، با یک وقفه شش هفته ای منجر به کاهش قیمت بنزین در آمریکا خواهد شد. بر اساس آمارهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا، در حال حاضر قیمت هر گالن (3.8 لیتر) بنزین در این کشور به طور متوسط 2.42 دلار است. در سال 2016 وقتی قیمت هر بشکه نفت به 36 دلار سقوط کرد، میانگین قیمت هر گالن بنزین در آمریکا به 2.15 دلار رسید. کاهش قیمت بنزین بدین معناست که خانوارهای آمریکایی می توانند پول بیشتری را به خرید سایر اقلام تخصیص دهند.

در کشورهای اروپایی اما اثر کاهش قیمت نفت کمتر در پمپ بنزین ها احساس خواهد شد، زیرا در اروپا بخش عمده قیمت بنزین را اقتصادیات تشکیل می دهد. مثلاً در آلمان قیمت هر لیتر بنزین 1.32 یورو (حدود 1.5 دلار) است که بیش از دوسوم این رقم در واقع اقتصادیاتی است که دولت بر بنزین وضع نموده است.

bigkurosh.ir: مجله کوروش بزرگ، وبلاگ خبری، تاریخی و تحلیلی

faceraz.ir: فیس راز | گفتگو و همدلی راه حل رفع همه مشکلات